ΤΟ ΨΑΡΕΜΑ ΤΗΣ ΣΟΥΠΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΚΑΦΟΣ
Του Δημήτρη Σφαλτού
Φωτο:Θανάσης Χούσος , Λάμπρος Ξυλογιάννης, Δημήτρης Σφαλτός
Το ψάρεμα της σουπιάς από το σκάφος παίρνει μια άλλη διάσταση, όταν βρισκόμαστε στην κατάλληλη εποχή, υπάρχει ο κατάλληλος καιρός ,και τα πονηρά αυτά κεφαλόποδα έχουν τα κέφια τους.
Με την χρήση της κατάλληλης καλαμαριέρας και της ανάλογης αρματωσιάς, μπορούμε να κάνουμε πολύ αποδοτικά ψαρέματα και να ζήσουμε ξεχωριστές εμπειρίες.
Η σουπιά ψαρεύεται από το σκάφος , αλλά και από την ακτή, από τους μήνες Μάιο έως και το τέλος Νοεμβρίου. Και τους άλλους μήνες μπορούμε να τις ψαρέψουμε, αλλά ο αριθμός τους είναι πολύ πιο περιορισμένος.
Η σουπιά είναι ένα από τα πιο κοινά κεφαλόποδα της Ελλάδας και απαντάται σε μικτούς κυρίως βυθούς με αρκετή λάσπη και άμμο. Μπορούμε να την αναζητήσουμε σε λιμάνια, σε αμμώδεις παραλίες, σε κλειστούς κόλπους, αλλά σε μεγάλους αριθμούς θα την βρούμε σε μέρη όπου χύνεται στην θάλασσα γλυκό νερό.
Η σουπιά βρίσκεται σε αυτούς τους βυθούς πρώτα για να γεννήσει τα αυγά της, αλλά και για να τραφεί όλο το διάστημα της αναπαραγωγής.
Το διαιτολόγιό της αποτελείται κυρίως από μικρές γαρίδες, ψαράκια, καβούρια, και σκαρτσίνια. Άρα είναι λογικό οι καλαμαριέρες που θα χρησιμοποιήσουμε, να παρομοιάζουνε τα φυσικά της θηράματα, τις γαρίδες και τα ψαράκια που κυνηγά καθημερινά.
Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΨΑΡΕΜΑ ΤΗΣ ΣΟΥΠΙΑΣ
Το ψάρεμα της σουπιάς ξεκινά νωρίς το πρωί , με το πρώτο χάραμα. Οι καλύτερες συνθήκες είναι η μπουνάτσα, ή ένα πολύ ελαφρό σουέλ. Το σουέλ , ή ρεστία, εαν είναι σιγανή, δημιουργεί ένα αργό και σταθερό ρεύμα, που μπορεί να κάνει τις καλαμαριέρες μας να σέρνονται αργά στο βυθό, προσελκύοντας τις σουπιές.
Το ψάρεμά της από το σκάφος είναι εύκολο, και ο εξοπλισμός που απαιτείται είναι μια μεγάλη γκάμα από καλαμαριέρες, μικρά μολύβια για το βύθισμά τους, και ένα καλάμι τύπου spinning με μαλακή μύτη ή ένα καθαρόαιμο eging ,για κάποιες ιδιαίτερες συνθήκες που θα αναλύσουμε στην συνέχεια.
Για να ψαρέψουμε την σουπιά φτιάχνουμε συνήθως μια αρματωσιά με δύο παράμαλα, ένα κοντό πάνω και ένα μακρύτερο κάτω, όπου μπαίνουνε οι καλαμαριέρες ,και ένα μολύβι με στριφτάρι για να σέρνονται με ασφάλεια κάτω στον βυθό.
Οι σουπιές είναι κεφαλόποδα που κυνηγούνε κάτω στον βυθό, όποτε θέλουμε δύο καλαμαριέρες να σέρνονται εντελώς χαμηλά, για να ελπίζουμε σε μια γρήγορη σύλληψη. Προτιμάται στο κάτω παράμαλο να βάζουμε μια κανονική καλαμαριέρα, και στο πάνω μια μικρή, ή μια σιλικονούχα.
Τα παράμαλα καλό θα είναι να είναι fluorocarbon σε διαμέτρους από 0,25-0,30 χιλιοστά και η μάνα από 0,28-0,35 χιλιοστά.
Τα παράμαλα για να αποφύγουμε τα ανεπιθύμητα μπερδέματα, είναι φιλoσοφίας joint, δηλαδή περιστρέφονται ελεύθερα πάνω στην μάνα με στριφτάρια, ανάμεσα από δύο χάντρες.
Στο τέλος κάθε παραμάλου δένουμε μια παραμάνα για να αλλάζουμε γρήγορα τις καλαμαριέρες , ώστε να δούμε τις προτιμήσεις των σουπιών, σε καθημερινή βάση.
Πολύ χρήσιμη είναι επίσης και η διάφανη χάντρα -σταυρός, που επιτρέπει ελεύθερη κίνηση του παράμαλου και προσφέρει μερική αορατότητα στην αρματωσιά μας.
Το ψάρεμα της σουπιάς στηρίζεται στα κυνηγητικά της ένστικτα, όταν ένα ψαράκι ή μια γαρίδα περάσει από δίπλα της από κοντινή απόσταση με αργό ρυθμό ή διακοπτόμενες κινήσεις, αυτή θα πάει να το αρπάξει με τα πλοκάμια της.
Κάθε ψαράς μέσα στην βάρκα μπορεί να ψαρεύει με δύο ή και τρία καρούλια αρματωμένα με καλαμαριέρες, εφόσον τα ρεύματα δεν είναι απαγορευτικά.
Αυτά γίνονται κυρίως στα παραδοσιακά ψαρέματα σουπιάς. Oταν χρησιμοποιούμε το καλάμι eging, το κρατάμε συνεχώς στο χέρι, ώστε να εκτελούμε συνεχή τινάγματα, να προσδίνουμε κίνηση στις καλαμαριέρες και να προσελκύουμε τις σουπιές.
Το ψάρεμα γίνεται κατά κύριο τρόπο με αρόδο και με σβησμένη μηχανή, όταν υπάρχει σιγανό ρεύμα, το οποίο μπορεί να μας σέρνει τις καλαμαριέρες με σιγανή ταχύτητα κάτω στον βυθό. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα κάνουμε απότομα τραβήγματα με το καλάμι eging, για να διαπιστώσουμε εάν υπάρχει κολλημένη κάποια σουπιά πάνω στην καλαμαριέρα μας.
Εάν ψαρεύουμε με ένα καρούλι ή με οποιοδήποτε άλλο καλάμι, μπορούμε να κάνουμε συνεχόμενες κινήσεις stop and go , ή μικρά τινάγματα , για να ερεθίσουμε επιπλέον τις σουπιές. Η σουπιά μόλις δει την κίνηση της καλαμαριέρας θα πάει και θα την αρπάξει με τα πλοκάμια της.
Εάν πεινάει δεν την αφήνει με τίποτα! Εμείς μόλις νιώσουμε την καλαμαριέρα μας να βαραίνει από το βάρος της σουπιάς, θα κάνουμε ένα απότομο κάρφωμα, έτσι ώστε να την καρφώσουμε με τις βελόνες της καλαμαριέρας. Στην συνέχεια με σταθερές συνεχόμενες κινήσεις ανεβάζουμε την σουπιά στο σκάφος.
Τα κοινά μυστικά είναι να προσέξουμε να μην σταματήσουμε την κίνηση του ανεβάσματος (να είναι συνεχόμενη) της σουπιάς, για να μην ξεφύγει από τις βελόνες της καλαμαριέρας ( μην ξεχνάτε ότι δεν έχουν αρπάδια!) , να μην τραβήξουμε δυνατά και σχιστούνε τα πλοκάμια της, και ίσως το πιο σημαντικό να την γυρίσουμε αμέσως μέσα στον κουβά και να μην στοχεύσουμε κανέναν διπλανό μας, γιατί η σουπιά πετάει πάρα πολύ μελάνι και θα μας κάνει κυριολεκτικά άχρηστους!
Δεν χρειάζεται να σας πω ότι ένας κουβάς με νερό μέσα στο σκάφος για να βάζουμε τις σουπιές είναι απαραίτητος.
Στην προσπάθειά μας να δώσουμε κίνηση στην καλαμαριέρα μας, μπορεί να την σύρουμε μέσα σε περιοχές με χόρτα και φύκια. Τότε θα νιώσουμε σαν κάτι να γαντζώνει πάνω στην καλαμαριέρα και να δυσκολεύει την κίνησή της.
Θα πρέπει να ελέγχουμε συχνά το τεχνητό μας να μην πιάσει χόρτα στα αρπάδια του, γιατί δύσκολα θα πάρουμε σουπιά έτσι. Οι σουπιές δεν πρόκειται να αρπάξουνε ποτέ ένα ψαράκι που σέρνει χόρτα πίσω στην ουρά του...
Μετά το πιάσιμο της σουπιάς, ελέγχουμε να μην υπάρχει μελάνι πάνω στην καλαμαριέρα, να μην υπάρχει κάποιο κομμάτι από πλοκάμι πάνω στις βελόνες της καλαμαριέρας, γιατί είναι πολύ δύσκολο να πιαστεί άλλη.
Οι σουπιές βλέπουνε το μελάνι και το κομμένο πλοκάμι σαν κίνδυνο και δεν χτυπάνε. Εαν υπάρχει μελάνι πάνω στην καλαμαριέρα, την πλένουμε αμέσως στην θάλασσα για να καθαρίσει.
ΟΙ ΚΑΛΑΜΑΡΙΕΡΕΣ
Για να ψαρέψουμε σουπιές θα χρειαστούμε μια μεγάλη γκάμα από καλαμαριέρες, γιατί τα γούστα τους μπορούνε να αλλάξουνε πολλές φορές κατά την διάρκεια ενός ημερήσιου ψαρέματος. Αυτό εξαρτάται κυρίως από την φωτεινότητα του ήλιου, την διαύγεια των νερών και τα ψάρια που κυνηγούνε συνήθως οι σουπιές.
Τις σκοτεινές ώρες της ημέρας χτυπάνε πιο πολύ σε έντονα χρώματα, τις φωτεινές σε πιο ανοιχτά χρώματα ή σε σκούρα.
Τα κύρια σχήματα είναι τα «γουρουνάκια» και οι «γαρίδες» με βάρος στο κάτω μέρος τους. Σε κάθε περίπτωση αλλάζουμε συχνά τις καλαμαριέρες και διαπιστώνουμε τις προτιμήσεις τους.
Θα υπάρξουνε σίγουρα και οι περιπτώσεις που θα χτυπήσουνε σε κάποιο άσχετο χρώμα, γιατί αυτό τους κέντρισε το ενδιαφέρον την δεδομένη στιγμή.
Καλό είναι η κάθε καλαμαριέρα να απέχει απόσταση 50-60 εκατοστά η μία από την άλλη.
Οι περισσότερες συλλήψεις από σουπιές στατιστικά θα γίνουνε στην κάτω καλαμαριέρα της αρματωσιάς . Υπάρχει και η περίπτωση να κυνηγάνε και στα μεσόνερα εάν υπάρχει θερμοκλινές στην περιοχή, ή πολύς γόνος.
Τότε θα παίρνουμε σουπιές και στις δύο καλαμαριέρες. Η στιγμή που θα τραβάμε δύο σουπιές στην αρματωσιά μας, είναι από τις πιο όμορφες στο ψάρεμα, διότι το καλάμι έρχεται στα όριά του!!!
ΟΤΑΝ ΤΑ ΡΕΥΜΑΤΑ ΣΤΑΜΑΤΑΝΕ
Υπάρχει συχνά η περίπτωση τα ρεύματα κατά την διάρκεια της ημέρας να σταματήσουνε και το ψάρεμα αρόδο να πάψει να αποδίδει. Σε αυτή την περίπτωση οι καλαμαριέρες σταματάνε να σέρνονται και οι σουπιές δεν τις χτυπάνε.
Τότε θα χρησιμοποιήσουμε το καλάμι μας, θα δέσουμε μια καλαμαριέρα με αρματωσιά παρόμοια με το μολύβι φύλακα της συρτής και θα συνεχίσουμε το ψάρεμά μας. Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο αποδοτικό είναι το συγκεκριμένο ψάρεμα, με μάνα λεπτό νήμα και ένα παράμαλο fluorocarbon!
Δική μου επιλογή είναι να χρησιμοποιώ ένα καλάμι eging light class, egi weight 2,5-3,5 , και να μπορώ να δώσω οποιαδήποτε κίνηση στην καλαμαριέρα μου. Είναι από τις πιο αποδοτικές τεχνικές –στην ουσία είναι eging από το σκάφος-και μπορεί να μας χαρίσει απίστευτες συγκινήσεις και εμπειρίες.
ΤΟ ΨΑΡΕΜΑ ΤΗΣ ΣΟΥΠΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟ ΚΟΛΠΟ ΚΑΙ ΤΑ ΤΡΑΓΙΚΑ ΕΥΤΡΑΠΕΛΑ
Ο Αμβρακικός κόλπος είναι μια θάλασσα που καταλήγει μεγάλος όγκος γλυκού νερού από τον ποταμό Άραχθο, έχει πολλές λιμνοθάλασσες, και γενικά είναι ένας από τους τελευταίους παραδείσους για το ψάρεμα της σουπιάς.
Από το τέλος του μήνα Μάιου μέχρι και το τέλος του φθινοπώρου το ψάρεμα της σουπιάς είναι πολύ αποδοτικό και μπορούνε να αλιευτούνε μεγάλοι αριθμοί σουπιάς. Γίνεται όμως μεγάλη υπεραλίευση και εάν δεν προσέξουνε οι αρχές και οι κρατικοί φορείς, θα μιλάμε πάλι για μια οικολογική καταστροφή.
Να τονίσω ότι οι επιβαίνοντες σε σκάφος για οποιοδήποτε ψάρεμα θα πρέπει όλοι απαραιτήτως (ακόμα και αυτοί που δεν ψαρεύουνε) να έχουνε αλιευτικές άδειες, όπως και άδεια για το σκάφος. Επίσης το επιτρεπτό όριο για τα κεφαλόποδα είναι 5 κιλά το άτομο και ανεξαρτήτως αριθμού ατόμων δεν μπορεί να υπερβεί συνολικά τα 10 κιλά! Ο νόμος είναι σαφής-
«Το ψάρεμα ψαριών και κεφαλόποδων από τους ερασιτέχνες (χταπόδια, καλαμάρια, σουπιές, μοσχιοί κ.λπ.) συνολικού βάρους μέχρι 5 κιλών το εικοσιτετράωρο, για κάθε ψαρά και πάντα σύμφωνα με τα επιτρεπόμενα ελάχιστα μεγέθη που ισχύουν κάθε φορά (π.χ. ελάχιστο επιτρεπόμενο βάρος χταποδιού 500 γρ.κτλ)»
Φέτος, όπως και τις περισσότερες χρονιές, έγιναν πάλι τα χειρότερα. Υπήρχε μεγάλος αριθμός από σουπιές και έτσι όποιος είχε βάρκα και κουβά, έμπαινε απροκάλυπτα μέσα στον Αμβρακικό κόλπο για ψάρεμα.
Εκατοντάδες βάρκες χωρίς άδειες, «παρανομοι επαγγελματίες» χωρίς άδειες, άδειαζαν καθημερινά την θάλασσα από 40-50 κιλά σουπιές, και στην συνέχεια γέμιζαν τα αγροτικά και έκαναν βόλτες σε όλα τα χωριά, πουλώντας σουπιές με 5 ευρώ το κιλό!!!
Να τονίσω ότι έλεγχοι από λιμεναρχείο δεν γινόταν μέσα στην θάλασσα, ούτε στην ξηρά, οι επιτήδειοι αλώνιζαν και δεν υπήρχε έλεγχος πουθενά. Όταν καταγγείλαμε και τις βάρκες χωρίς άδεια αλλά και το πλιάτσικο της παράνομης αγοραπωλησίας , βρήκαμε την γνωστή αδιαφορία του κράτους!
Ας προσέξουνε λίγο οι αρμόδιοι , γιατί ο Αμβρακικός είναι στα όριά του, και πολύ φοβάμαι ότι εάν δεν παρθούνε μέτρα θα μιλάμε πάλι για οικολογικές καταστροφές, την στιγμή που οι υγροβιότοποί του έχουνε σπάνια είδη ψαριών, πουλιών , θηλαστικών και προστατεύονται από την διεθνή συνθήκη Ραμσάρ.
Θα πρέπει τέλος να τονίσω ότι στο ψάρεμα της φωτογράφισης που πραγματοποιήσαμε για τις ανάγκες του άρθρου , αλιεύσαμε για 3 επιβαίνοντα άτομα , με τρεις συνολικά άδειες ψαρέματος(τότε υπηρχαν), 66 σουπιές, βάρους 8 κιλών.
Το αλιεύσαμε θέλω να τονίσω , δεν σημαίνει επίσης ότι και ότι τις κρατήσαμε! Οι σουπιές που παρέμειναν μέσα στο σκάφος ήταν 37 στον αριθμό,με μέσο βάρος από 200-400 γραμμάρια, ενώ πιάσαμε και μία που ξεπερνούσε το μισό κιλό!
Το να κρατάς το νόμιμο και ηθικό ψαρευτικό μερίδιο είναι πράξη ευθύνης και ψαρευτικής παιδείας. Οσο για τα μικρότερα μεγέθη σουπιάς που αλιεύτηκαν, αυτές πήραν το δρόμο της επιστροφής προς την θάλασσα, γιατί ήταν πολύ μικρές σουπιές, κάτω των "επιτρεπόμενων" ηθικών ορίων.
Επίσης τις σουπιές τις οποίες σκοπεύσαμε να κρατήσουμε, τις θανατώσαμε άμεσα με το ειδικό καρφί της yamashita, χωρίς να τις ταλαιπωρήσουμε και να γεμίσουμε όλη την βάρκα με μελάνια. Σε κάθε θήραμα αξίζει ο σεβασμός, και αυτό είναι ένα μεγάλο ζητούμενο στο ψάρεμα γενικότερα.
Να είστε όλοι καλά , και ελπίζω κάποια στιγμή να βρούνε απήχηση οι προβληματισμοί μας...